“Mijn focus ligt op wat kinderen wél kunnen”

Jantine Franken zet zich al jaren in voor inclusief onderwijs. Tijdens de gedragsexperience leerde de leerkracht van Kindcentrum Blijvliet hoe ze nog beter kan omgaan met moeilijk gedrag van kinderen. ‘Ik wil dat elk kind het gevoel heeft: ik hoor erbij.’

‘Je kunt hier worden wie je bent’ is de slogan van de school waar Jantine Franken al zeven jaar les geeft aan de jongste groepen, van kleuters tot groep 3. “Blijvliet is een school met twintig nationaliteiten in Rotterdam-Zuid, met kinderen die soms wat extra aandacht vragen. We bieden dagprogrammering aan – tien uur extra per week – verzorgd door vakdocenten. Dit brede aanbod is gericht op de algehele ontwikkeling van de leerlingen. van kunst fot ondernemerschap. Maar we bieden ook een ontbijt aan.”

Gedragsexperience

Toen Jantine haar collega’s enthousiast hoorde praten over de gedragsexperience, was ze meteen overtuigd. Deze training van stichting BOOR laat leerkrachten uit het basisonderwijs een week lang onderdompelen in de wereld van leerlingen met moeilijk verstaanbaar gedrag, zoals angst, ADHD of hechtingsproblemen. “Het zijn leerlingen die tijdelijk niet naar regulier onderwijs kunnen.”

Zien en ervaren maakt indruk

Jantine meldde zich voor de training bij De Piloot, een school die speciaal (basis)onderwijs, opvang en hulpverlening combineert. “Je kunt erover lezen, maar het écht zien en ervaren maakt veel meer indruk.” Ze draaide in de ochtend mee in de klas en observeerde vooral het gedrag. Wat doet de leerkracht, hoe reageren de leerlingen daarop en welke routines volgen ze?

’s Middags kreeg ze theorieles van opleidingsdocenten over de pedagogische aspecten. Welk gedrag vertonen deze leerlingen, welke behoeftes hebben ze en hoe kunnen we ze daarbij helpen? “We deden een oefening waarbij we een tekening moesten maken op basis van aanwijzingen van iemand achter ons. Ondertussen probeerde onze docent ons af te leiden. Zo ervaarde ik hoe het is om veel prikkels tegelijk te krijgen – iets wat de leerlingen vaak meemaken.”

Korte zinnen

De inzichten die ze opdeed, past ze direct toe in haar lessen. “Ik herken sneller wanneer een kind de limiet bereikt en geef dan wat meer ruimte. Bijvoorbeeld: ‘Je hoeft nu alleen mee te luisteren, hier is een bakje LEGO om met je handen bezig te zijn.’ Ik besteed ook meer aandacht aan het dagritme met op vaste momenten een taak of activiteit. Daarnaast herhaal ik de regels vaker en let ik op mijn taalgebruik. Ik houd mijn zinnen kort en duidelijk en vermijd het woord ‘niet’. In plaats daarvan focus ik op wat de leerlingen wél kunnen.”

Inclusie vormgeven

De gedragsexperience is volgens Jantine een goed voorbeeld van hoe BOOR inclusie wil vormgeven in het onderwijs dat zij bieden. “Inclusief onderwijs is bedoeld om kinderen het gevoel te geven dat ze gelijkwaardig zijn en erbij horen. Tijdens de gedragsexperience leer je om ieder kind erbij te betrekken in hun eigen tempo. Soms geef je meer ruimte, andere keren hanteer je striktere regels. Zo kunnen we tegemoet komen aan behoeften van elk kind.”

Ze pakt het trainingsboek nog regelmatig erbij. “Ik heb niet alleen veel geleerd, maar ook mijn netwerk uitgebreid en je hoort hoe het er op andere scholen aan toegaat. De week op De Piloot was een mooie ervaring. Ik liep regelmatig een rondje door de school, ging mee naar de zwemles en hielp de leerlingen met opdrachten. We werden warm ontvangen – en niet onbelangrijk, we kregen een hele goede lunch.”